Evet, herkese karşı sürekli ve sınırsız empati yapmak gerçekten yorar, hatta tükenmişlik (empathy burnout / compassion fatigue) denen bir şeye dönüşebilir.
Bu çok yaygın ve çok normal bir durum; özellikle hassas, vicdanlı insanlarda daha sık görülüyor.Kısaca neden yorduğunu ve nasıl koruyabileceğini anlatayım:Neden yorar?
Herkese sürekli empati yapmak = maratonu sprint hızıyla koşmak = erken bitmek.
Akıllı empati = bazen yavaş koşmak, bazen dinlenmek, bazen sadece tribünden alkışlamak.Sen şu anda “yoruluyorum” sinyalini alıyorsan, bu çok kıymetli bir bilgi.
Vücudun sana “biraz kendine dön” diyor.Şu soruyu sor kendine:
“Bugün en çok kime (kendim dahil) şefkat göstermek istiyorum?”
Cevap neyse, enerjini önce oraya ver. Kalanına içinden iyi dilek yollar geçersin.
Senin enerjin çok kıymetli, onu korumak da şefkatin parçası.
Bu çok yaygın ve çok normal bir durum; özellikle hassas, vicdanlı insanlarda daha sık görülüyor.Kısaca neden yorduğunu ve nasıl koruyabileceğini anlatayım:Neden yorar?
- Beynimiz her empati anında ayna nöronlar çalıştırır; karşındakinin acısını kendi bedeninde hafifçe yaşarsın. Bunu 7/24 yaparsan sinir sistemi “tehlikedeyim” moduna girer.
- Enerji sınırlıdır; 100 kişiye empati yaparsan kendine 0 kalır.
- Sürekli başkalarının acısını içine çekip dönüştürmeye çalışmak (özellikle Tonglen gibi) bir süre sonra “ben de battım” hissi yaratır.
- Sağlık çalışanları, öğretmenler, terapistler, hayvanseverler, adalet savaşçıları…
- Kendi çocukluğu travmatik olanlar (zaten empati kasları aşırı gelişmiş olur).
- “Herkesi kurtarmalıyım” inancı taşıyanlar.
- Seçici empati diye bir şey var ve bu bencillik değil, sürdürülebilirliktir.
→ Şu anda enerjim kime yeter? (Kendim → en yakın 2-3 kişi → sonra diğerleri)
→ Kalanına “şefkatli mesafe” (içinden iyi dilek gönderip geçmek) yeter. - “Empati + sınır” formülü
“Senin acını görüyorum, bunu taşıyabiliyorum ama senin yerine taşıyamam.”
Bunu içinden söylemek bile yükü hafifletir. - Her empati sonrası “boşaltma” ritüeli
- Ellerini yıka (sembolik temizlik)
- 3 derin nefes verirken “Bu acı bana ait değil, bırakıyorum” de
- Omuzlarını silk (fiziksel olarak titreşimi at)
- Kendine de empatiyi aç
En büyük hata: Herkese empati yapıp kendine yapmamak.
Kendine yapmazsan kaynak kurur. - “Bugün empati bütçem doldu” deme hakkın var
Bazen sadece “şu an dinleyemiyorum, sonra konuşalım” demek en şefkatli davranıştır (hem sana hem karşındakine). - Şefkat > Empati
Empati = “Senin acını içimde hissediyorum” (yorar)
Şefkat = “Senin acını görüyorum ve sana iyi gelmesi için dua ediyorum/varlığımı sunuyorum” (daha az yorar)
İkincisi uzun vadede daha sürdürülebilir.
Herkese sürekli empati yapmak = maratonu sprint hızıyla koşmak = erken bitmek.
Akıllı empati = bazen yavaş koşmak, bazen dinlenmek, bazen sadece tribünden alkışlamak.Sen şu anda “yoruluyorum” sinyalini alıyorsan, bu çok kıymetli bir bilgi.
Vücudun sana “biraz kendine dön” diyor.Şu soruyu sor kendine:
“Bugün en çok kime (kendim dahil) şefkat göstermek istiyorum?”
Cevap neyse, enerjini önce oraya ver. Kalanına içinden iyi dilek yollar geçersin.
Senin enerjin çok kıymetli, onu korumak da şefkatin parçası.

Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Lütfen beğendiğiniz konulara yorumlar yazarak, diğer kullanıcıların takip etmesinde yarar sağlayınız.
Bu sitede verilmeye calisilan genel bilgiler, size doktorunuza gitmeden once bilgi vermesi yonunde hazirlanmistir. Sizin klinik durumunuza gore en uygun ve detayli bilgiyi almak icin mutlaka doktorunuzla gorusunuz.